19. yüzyıl başlarında -İngiletere'deki Sanayi Devrimi nin ilk zamanları- Ned Luzz adlı bir İngiliz işçi, emeklerini çaldığı, ken...

Ludizm Üzerine


ludizm, luddism, ludist, makineler, sanayi devrimi

19. yüzyıl başlarında -İngiletere'deki Sanayi Devriminin ilk zamanları- Ned Luzz adlı bir İngiliz işçi, emeklerini çaldığı, kendisini işsiz bıraktığı gerekçesiyle iplik-kumaş üretimi yapan makinelere saldırır. Zamanla çevresinde işçi taraftarları oluşur ve adı Ludism(Ludizm) denilen makinelere karşı yeni bir akım başlar. Akımın tarihini ve ayrıntılarını okumak isterseniz Daron Acemoğlu'nun ünlü kitabı Ulusların Düşüşü'nü okuyabilirsiniz.
Luddistler, makinelerin kendilerini sömürdüğünü düşünüyorlardı. 

Her ne kadar makine düşmanlığı olarak başlamış olsa da, ludizm sendika ve emek örgütleri tarafından tekrar tartışılmaya başlanmış bir konu oldu. "Makine kırıcılık" olarak bilinen ludizm, büyük resme bakıldığında işçi sınıfının kendini savunma mekanizmasıdır."Şiddete karşı öz savunma meşrudur" anlayışıyla devam eden bu hareket "Neo-ludizm" adıyla günümüze uyarlanmıştır. Ludizm yobazlık ve gericilik miydi, yoksa işçi sınıfının sisteme karşı ilkel de olsa bir tepkisi anlamında ilerici bir hareket miydi tartışma konusu olsa da bunun işçilerin tepkisi olduğu konusunda hemfikiriz.

Burada bahsedilen şiddet; toplu işten çıkarılmalar, maaşların vaktinde verilmemesi, sendika üyeliği yasakları, kabul edilemez çalışma koşulları, eşitsizlik, adam kayırma.. vb. bir çok konuyu içerebilir. Yani şiddetin fiziksel olması şart değildir. Üstelik bunu sadece işçi sınıfına indirgemek de doğru olmaz. Aynı problemleri beyaz yakalılar da pekala yaşıyor.

Makine-insan arasındaki rekabette insanın nasıl savaşacağı halen tartışma konusu. Ortada makineleri -günümüz dünyasında teknoloji ve sermayeyi- elinde bulunduran az sayıda bir burjuva kesimi ile onun  karşısında, onlara muhtaç olduğunu düşünen büyük bir orta ve alt sınıf var. Bu sınıflar ilk savaşını sendikalar üzerinden yürütmüştür. Ancak sendikalar artık bir çok kez yetersiz kalıyor.

Konu ilginizi çektiyse daha ayrıntılı bilgiler için size 3 kaynak öneririm:
  • Marx ın işçi sınıfının mücadelesini çok güzel anlattığı Komünist Manifesto kitabı, 
  • Sendika.org un 2005'te kaleme aldığıgüzel bir yazısı
  • Daron Acemoğlu ve James A. Robinson'un ünlü kitabı Ulusların Düşüşü

© 2015 masumrobot.com


2 yorum :

  1. Elektrik bile olmadigindan kaotik bir yapiya donusebilen dunya standartlarinda ludist olmak zor olsa gerek.

    YanıtlaSil
  2. Eğer olay sadece teknoloji veya makine olsaydı dediğiniz doğru. Ancak yazıda da bahsettiğim gibi Ludism şekil değiştirdi. Artık genel olarak işçinin sömürüyle mücadelesini kapsıyor. Bu defa makine değil, sermaye sahiplerinin sömürü sistemi mevcut

    YanıtlaSil